با وجود کوچک بودن جزیره، جاذبه های گردشگری متنوعی در آن وجود دارد؛ از ساحل های زیبا تا آثار باستانی قدیمی به جا مانده، همه از جاذبههای کیش است.
تاریخ جزیره کیش
در گذشته این جزیره را جزیره قیس مینامیدند. جزیره دیدنی کیش تمدنی چندین ساله دارد و در طی حکومت های مختلف بر ایران، فراز و نشیب های بسیاری را تجربه کرده است.
این جزیره با آب و هوای گرم و مرطوب مکان مناسبی برای دوست داران این گونه آب و هوایی است. با توجه به شواهد به دست آمده، جزیره کیش از دوران باستان وجود داشته و همین موضوع نشان از قدمت طولانی این جزیره و سکونت اقوام مختلف در آن دارد.
کیش امروزه به ایران کوچک معروف است؛ شاید برایتان سوال شود که دلیل این شهرت چیست؟
در پاسخ باید گفت به دلیل تنوع قومیت ها و فرهنگ های زیاد و گوناگونی که در کیش وجود دارد، این جزیره بی نظیر را ایران کوچک می نامند.
مروری بر رسوم و مراسم بومیان کیش
اقوام مختلف از سراسر ایران در جزیره کیش، در کنار یکدیگر زندگی میکنند. شایع ترین قوم ساکن در جزیره کیش، عربزبانان هستند که لباس محلی مردان آن ها عبارت است ازدشداشه که همراه با عرقچین استفاده می شود؛ این پوشش در اعراب ساکن استان خوزستان نیز قابل مشاهده است.
مراسم های متفاوت و متنوعی در کیش برگزار میشود که هرکدام آداب خاص خود را دارا هستند و طرفداران زیادی نیز دارند. از جمله میتوان به مراسم زار اشاره کرد. هدف از برگزاری این مراسم خارج کردن ارواح خبیثه از روح انسان است که بیشتر جنبه خرافی دارد.
مراسم اهل هوا یکی دیگر از مراسم های مرسوم در جزیره کیش است. از جمله جالبترین و مرموزترین مراسم مردم کیش که برای مسافران نیز جالب توجه است، مراسم اهل هوا است. به گفته غلام حسین ساعدی، اهل هوا به کسانی گفته میشود که توسط بادهای جادویی تسخیر شده و هیچکس قدرت مقابله با آن را ندارد. به عقیده بومیان، بادها همچون انسانها مهربان، خبیث، بینا، نابینا، کافر یا مسلمان هستند و زمانی که باد به سراغ کسی رود، فرد مریض و هوایی میشود.
برای رهایی از درد و رنج باد، باید نزد «بابا» یا «ماما»ی آن باد رفت. برای پایین آوردن و زیر آوردن باد، هر بابا یا ماما مجالس و مراسم خاصی برای بازی کردن ترتیب میدهد. طی این مراسم باد را از تن بیمار بیرون میآورند.
عید قدیر، عاشورا و تاسوعا، مراسم تولد و نامگذاری کودک، مراسم های خاص تغسیل و تدفین، مراسم های سوگواری، بله برون، حنابندان یا الحنه المعرس و ... از دیگر مراسم های رایج و خاص مردمان ساکن کیش است که به صورت های متنوع با آیین های مخصوص به خود برگزار میشوند.
آداب و رسوم مردم خليج فارس، به دلیل مجاورت با دريا و تماس کمتر با داخل فلات ايران، با آداب و رسوم ساير نقاط ايران شباهت كمي دارد.
به دلیل وجود دو مذهب سنی و شیعه در جزیره، معمولاً سنتهای این دو درعیدهای خاص با یکدیگر ترکیب شده و آداب و رسوم کیش را تشکیل داده است. عید فطر در مذهب سنی جایگاه ویژهای دارد، به طوری که درست مانند عید نوروز همه افراد در این عید لباسهای نو بر تن میکنند و به دیدن اقوام میروند. در عید قربان نیز بومیان جزیره گندم سبز میکنند و به آب میاندازند. همچنین رسم قربانی کردن گوسفند و پخش گوشت بین نیازمندان نیز از دیرباز بین آنها وجود داشته است.
یکی از باورها و اعتقادات بومیان جزیره کیش در مورد هرس درختان است؛ بومیان کیش اعتقاد دارند که از اره نباید برای هرس کردن درختان استفاده کرد؛ چرا که این کار باعث زرد شدن شاخههای درخت میشود؛ به همین دلیل آنها از تبر برای هرس درختان استفاده میکنند.
از دیگر مراسمات خاص این منطقه، آیین مراسم تولد و نام گذاری کودک است؛ اگر نوزادی در خانوادهای متولد شود رسم بر این است که نام بزرگان فوت شده طائفه بر روی آن گذاشته شود.
یکی از زیباترین رسوم مناطق جنوبی، از جمله جزیره زیبای کیش عروسیهای ساده و در عین حال پر از رقص و آواز آنها است. موسیقی بندری و جنوبی در این مناطق با سازهای بومی مانند نیانبان طرفداران خاص خود را دارد و اغلب عروسیهایی که به روش سنتی برگزار میشوند.
در هر قوم و شهری، مردم فرهنگها و آداب رسوم خاص خود را دارند که شاید از نظر مردم دیگر شهرها این طرز تفکر کمی عجیب باشد، اما در پس این مراسم های بومی و مذهبی جزیره کیش تفکرات خاص مردم این شهر و اقوام آنها وجود دارد.
بومیان کیش مانند دیگر افراد ساکن جنوب کشور، روحیه ای گرم و مهمان نواز دارند و همین باعث میشود مسافران و گردشگران جذب این منطقه شوند. مردم اصیل و قدیمی جزیرهی کیش یا به بیانی دیگر بومیان کیش، در قدیمیترین محلهی جزیرهی زیبای کیش، بنایی بی نظیر ساخته اند و این بنا امروزه بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد. این بنای کهن و اصیل خانهی مردمشناسی کیش نام دارد.
معماری این بنا کاملا قدیمی و بومی است؛ این خانه نماد اصالت و مهماننوازی مردم خونگرم کیش است. برای تجربۀ مهماننوازی مردمان بی نظیر این جزیرهی زیبا کافی است تنها یک بلیط چارتر بگیرید و به مهد تمدن و خونگرمی و اصالت سفر کنید.
جزیره زیبای کیش در بخش موسیقی نیز همیشه زبان زد بوده است و به دیگر سخن در موسیقی و سازهای محلی حرف های زیادی برای گفتن دارد.
امروزه کیش به عنوان یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری ایران عزیز شناخته میشود و اگر به این جزیره زیبا سفر کنید در طی شبانه روز شاهد برگزاری انواع و اقسام کنسرتهای سنتی و مدرن میشوید؛ اما موسیقی سنتی و محلی این جزیره ی بی نظیر، در واقع ساز اصلی مردم این منطقه نی انبونه، حبان و دهل است.
غذاهای محلی بومیان کیش
هرگاه حرف از جزیره و دریا میشود، یکی از مواردی که به ذهن هر فرد میرسد غذاهای این مناطق دریایی است که در این بخش جنوب کشورعزیزمان همیشه زبان زد بوده است و غذاهای دریایی مناطق جنوبی همیشه به لذیذترین شکل ممکن توسط افراد ساکن در این مناطق درست میشود.
غذاهای محلی جزیره کیش عبارت است از: قلیه، هریسه، مضروبه و مچبوس؛ اغلب این غذاهای محلی با ماهی طبخ میشوند.
مشاغل بومیان کیش
مردم جنوب همیشه مشاغل مخصوص به خودشان را داشته اند؛ مردم جزیره زیبا کیش نیز همین گونه بوده اند، شغل هایی مثل ماهیگیری، دامداری، دریانوردی و تجارت از شغلهای اصیل مردمان این جزیره است که به دلیل گسترش و رونق این شغل ها، مشاغل دیگری از دل این ها پدید آمده است. همچنین امروزه در کنار مشاغل جدید همچنان مشاغل گذشته پا برجا هستند و با تمام توان در راه شکوفایی هر چه بیشتر این جزیرهی زیبا میکوشند.
در کنار آیینهای سنتی و محلی کیش، با رشد صنعت گردشگری در این شهر، جشنوارههای فرهنگی دیگری نیز در این جزیره برگزار میشود که به غنا و تنوع فرهنگی آن کمک میکند. هدف برخی از کسانی که با بلیط کیش لحظه آخری به این جزیره سفر میکنند حضور در همین رویدادهای فرهنگی است.