مطلب پیشنهادی: دیدنی های قشم را بشناسید
راهنمای بازدید از قلعه پرتغالی ها (Portuguese Castle)
قلعه پرتغالی ها در شمال شرقی جزیره، کنار ساحل نیلی خلیج فارس قرار دارد. در عصر صفوی، زمانی که پرتغالی ها بر بخش های جنوبی ایران سلطه داشتند برای حفاظت منطقه از شورش احتمالی بومیان خلیج فارس و کنترل راه بازرگانی بین هند و اروپا قلعه هایی در مناطق مختلف بنا کردند که امروزه بقایای آنها را می توان در هرمز، قشم، لارک، بندر لنگه و حتی راس الخیمه در عمان دید.
قلعه تاریخی قشم در سال 1507 میلادی به دستور دریانورد پرتغالی به نام " آلفونسو آلبرکرک " ساخته و طی یک قرن بعد چندین بار استحکام بخشی شد. نظامیان پرتغالی از قلعه به عنوان انبار مهمات و سلاح استفاده می کردند و در مواقع ضروری به دیگر قلعه ها کمک می رساندند.
بعد از تقریبا یک قرن از اشغال مناطق جنوبی به دست پرتغالی ها در سال 1623 میلادی، سپاه صفوی به کمک امام قلی خان و حمایت انگلیسی ها آنها را از خاک ایران برای همیشه بیرون کردند و کنترل تمامی قلعه ها را به دست گرفتند.
قلعه پرتغالی های قشم در سال 1378 توسط باستان شناس " احسان یغمایی" از زیر خاک بیرون آمد و کاوش روی آن شروع شد. شرکت برق منطقه هم با کاوش در اطراف قلعه تونل های قدیمی متصل به آن را کشف کرد. در سال 1389 میراث فرهنگی منطقه آزاد قشم ساماندهی قلعه را بر عهده گرفت و با پاکسازی، مرمت و استحکام بخشی و نور پردازی قلعه، آن را برای بازدید گردشگران آماده کرد.
این بنای تاریخی و زیبا در آذر ماه سال 1377 با شماره 2202 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
معماری قلعه پرتغالی ها
قلعه تاریخی قشم با مساحتی بیشتر از 2000 متر مربع و به شکل چهارضلعی نامنظم، به سبک بناهای عهد ساسانی ساخته شده است. در جلوی قلعه یک خندق بزرگ وجود داشته است که امروزه پر شده.
مطلب پیشنهادی: قلعه ها و کاخ های ایران را بشناسید
بخش های اصلی قلعه شامل انبار اسلحه، آب انبار بزرگ، سربازخانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار است.
قلعه دارای دیوارهای 3.5 متری از جنس گچ، ملات و ساروج محلی و سنگ های مرجانی است. چهارگوشه آن هم چهار برج بزرگ 12 متری وجود داشته که روی آنها منجنیق و ابزار جنگی قرار می دادند.
تونل هایی در زیر قلعه تعبیه شده بوده که به عنوان راه فرار فرماندهان و نیروی نظامی و حتی مکان نگهداری سلاح استفاده می شده.حدود 4 کیلومتر از این تونل ها کشف شده است اما حدس می زنند طول آنها 15 کیلومتر باشد که تا غارهای خربس قشم ادامه دارد.
همینطور در میان خرابه های قلعه چندین لوله توپ وجود دارد. چهار عدد ازین لوله ها در ورودی پاسگاه های قدیمی قشم نصب شده و بقیه را هم به بندر لنگه برده اند. باوجود گذر زمان و تخریب بخش های زیادی از مجموعه هنوز دیدن این مکان تاریخی که یادآور گذشته پرفراز نشیب ایران است خالی از لطف نیست.
