شهر افسوس در مقایسه با سایر جاذبه های گردشگری و باستانی ترکیه، شهرت بیشتری دارد. گردشگران از سرتاسر جهان به افسوس می آیند تا در خیابان های رومی زیبای این شهر پیاده روی کنند، از آثار تاریخی آن بازدید کنند و چهره منحصر بفرد این شهر باستانی را ببینند. با مپگرد همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره بازدید از افسوس به دست آورید.
مطلب مرتبط: برترین جاذبه های گردشگری ترکیه (Turkey) را بشناسید
روستای زیبای سلسوک (Selçuk)
تعداد زیادی از گردشگران و مسافران در زمان سفر به کشور ترکیه برای بازدید از شهر افسوس در روستای زیبای سلسوک (Selçuk) مستقر می شوند اگرچه امکان اقامت در شهر ساحلی کوش آداسی (Kuşadası) یا ازمیر (İzmir) هم وجود دارد.
به گردشگران توصیه می شود که بعد از اینکه مکانی برای اقامت پیدا کردند، یک برنامه ریزی مناسب برای بازدید از جاذبه های گردشگری سلسوک انجام دهند. گردشگران در افسوس می توانند از مکان های زیادی بازدید کنند و علاوه بر این اطلاعات تاریخی زیادی را کسب کنند چون برای داشتن یک تور کوتاه در این شهر تنها به یک نیم روز زمان نیاز است.
تاریخچه شهر تاریخی افسوس
لیدیایی ها (Lydians) و کاریایی ها (Carians) از اولین نژادهایی بودند که در شهر افسوس مستقر شدند و اولین دژها را در این شهر با نمایی به سمت دریا ساختند. از قرن یازدهم قبل از میلاد به بعد این قلعه ها با آمدن یونانی ها، رنگ فرهنگ ساکنین این کشور را به خود گرفت؛ این امر در کنار ماهیت جغرافیایی منحصر به فرد شهر افسوس و قرار گرفتن آن در یک منطقه حاصلخیز و انتهای یک جاده تجاری، باعث شد که افسوس به سرعت به یک شهر بزرگ تجاری تبدیل شود.
افسوس به عنوان مرکز یک استان رومی و دومین شهر وسیع شرق
افسوس در زمان فرمانروایی امپراطوری رم (قرن اول و دوم میلادی) به عنوان مرکز یک استان رومی در آسیا به شکوفایی خود ادامه داد و با جمعیتی بیش از 200,000 نفر به دومین شهر وسیع شرق تبدیل شد. افسوس شخصیت های مشهور زیادی را هم به خود دیده است؛ از این میان می توان به سنت پائول (St. Paul) اشاره کرد که در طول دومین سفر مذهبی خود در این شهر موعظه کرد و به مدت سه سال در آن اقامت داشت.
افسوس مثل شهرهای دیگر رومی یک کلیسای اصلی را در خود جای داده است که بعد از گذشت یک محدوده زمانی از استقرار سنت پائول در شهر، به سنت جان (St. John) اختصاص یافت و در دوره حکومت روم شرقی به یکی از مشهورترین مکان های زیارتی آسیای صغیر تبدیل شد.
بیشتر بخوانید: دیدنی های ترکیه را بشناسید
دلایل تخریب افسوس
در سال 263 میلادی، تخریب افسوس توسط گت ها (Goths) باعث شد که سیر پیشرفت شهر روند نزولی پیدا کند و اهمیت و وسعت افسوس به دلیل لای گرفتگی بندر این شهر به تدریج کاهش یابد اگرچه در قرن پنجم، افسوس به عنوان حوزه دادرسی اجلاس جهانی سوم کلیسا اهمیت زیادی داشت. تسخیر و چپاول افسوس توسط موغول ها، آخرین رویداد بزرگ تاریخی بود که این شهر در طول دورانش به خود دید؛ بعد از آن، کشمکش های تلخ بین فرمانروایان سلجوقی و عثمانی باعث تخریب تدریجی این شهر بزرگ شد.
بخش های مختلف و جاذبه های گردشگری افسوس
ورزشگاه ودیوس (Vedius) و استادیوم (Stadium)
بقایای پالستر (Palaestra) یا سالن کشتی در ورزشگاه ودیوس (Vedius) در شهر تاریخی افسوس
ورزشگاه ودیوس روی شیب یک تپه که در سمت چپ شهر افسوس قرار دارد، واقع شده است. گردشگران در این مکان می توانند از بقایای پالستر (Palaestra) یا سالن کشتی ورزشگاه (wrestling hall)، یک ساختمان مستطیل شکل بزرگ مجهز به یک حیاط طاق دار، بازدید کنند. جناح شرقی این ورزشگاه هنوز هم بعد از گذشت چندین سال تقریبا ماهیت خود را حفظ کرده و با استفاده از آجرهایی با نمای مرمر تزئین شده است و نمایی زیبا از آرایش درونی این ورزشگاه را به گردشگران نشان می دهد.
در حدود فاصله صد متری از سمت جنوبی ورزشگاه، استادیوم ساخته شده است که به زمان پادشاهی نرو (Nero) تعلق دارد. در سمت جنوبی این استادیوم ردیف هایی از صندلی های سنگی دیده می شود که برای نشستن تماشاچیان ساخته شده بودند. شواهد موجود نشان می دهند که در قسمت شرقی این بنا هم یک میدان مسابقه قرار داشته که به طور جداگانه برای برگزاری مسابقات گلادیاتوری و تماشای نبرد بین حیوانات وحشی قابل استفاده بوده است.
در بین ورزشگاه ودیوس و استادیوم یک جاده مرمری ساخته شده است که به سمت دروازه کورسوس (Koressos Gate) پیش می رود.
در فاصله 200 متری از این بنا هم در امتداد یک جاده جدید که از جنوب ورزشگاه ودیوس عبور می کند، بقایایی از ساختمان هایی متعلق به امپراطوی روم شرقی باقی مانده است. از جمله ویژگی های برجسته این ساختمان ها می توان به اتاق های بزرگ مجهز به طاقچه های نیم دایره ای بزرگ آنها در قسمت های جنوبی و تالارهای 50 متری طاق دار در قسمت های غربی این بناها اشاره کرد.
کلیسای مری مقدس (Church of the Virgin Mary)
در حدود فاصله صد متری از سمت غرب ورزشگاه ودیوس بقایایی از کلیسای مری مقدس به ارتفاع 260 متر باقی مانده است. این بنا با نام های کلیسای دوبل (Double Church) یا کلیسای کنسول (Council Church) هم شناخته می شود و محل برگزاری اجلاس جهانی سوم کلیسا بوده است. کلیسای مری مقدس در ابتدا یک مرکز آموزش و تحقیقاتی بوده است؛ این بنا به یک قصر سلطنتی هم مجهز است که در قرن چهارم در آن ساخته شده است.
بیشتر بخوانید: کلیسای حضرت مریم (ننه مریم) | دومین کلیسای قدیمی جهان
میدان ورولانوس و حمام های بزرگ (Square of Verulanus and Great Baths)
در سمت غربی تئاتر ورزشگاه یک مجموعه بزرگ ساختمانی قرار دارد که علی رغم گذشت چندین قرن از زمان ساخته شدن این ساختمان ها هنوز هم نقشه طراحی آنها نامشخص است. نزدیکترین بنا از این مجموعه به ورزشگاه، یک میدان بزرگ و طاق دار به نام میدان ورولانوس است که برای آموزش و تمرین دادن به ورزشکاران مورد استفاده قرار می گرفته است؛ در پشت این بنا یک لنگرگاه بزرگ وجود دارد که شواهد موجود نشان می دهند در دوره استقرار اولین فرمانروایان منطقه ساخته شده است.
در سمت جنوبی و شمالی میدان دو تالار بزرگ به وسعت 32 و 16 متر ساخته شده است که با مجسمه ها، ستون ها و طاق های زیبا تزئین شده اند. در پشت این تالارها حمام های بزرگ افسوس قرار دارند که در قرن دوم میلادی ساخته شده اند و در زمان فرمانروایی کنستانتین کبیر (Constantine the Great) بازسازی شده اند.
بیشتر بخوانید: معروفترین میدان های جهان و دلیل شهرت آنها
آرکادیان (Arkadiane)
در سمت غرب حمام های بزرگ افسوس یک بندر قدیمی وجود دارد که هم اکنون به یک زمین باتلاقی تبدیل شده است؛ در سمت جنوبی این بندر یک خیابان زیبا به نام آرکادیان قرار دارد که بندر را به تئاتر بزرگ (Great Theatre) متصل می کند. این خیابان توسط آرکادیوس (Arcadius)، اولین امپراطور شرقی، ساخته شده است؛ دروازه بزرگ و زیبای این خیابان تاثیر بسیار شگفتی در پیشرفت شهر افسوس داشته است.
تئاتر بزرگ (Great Theatre) افسوس
پروسه ساخت آمفی تئاتر بزرگ افسوس در دوران فروانروایی کلادیوس (Claudius) آغاز شد و در دوران فرمانروایی تراجان (Trajan) پایان یافت. جایگاه نوازندگان و سکوی تماشاچیان این آمفی تئاتر علی رغم این که چندین قرن از زمان ساخته شدن این بنا می گذرد، همچنان در وضعیت بسیار خوبی به سر می برند؛ این مشخصه در کنار وسعت زیاد تئاتر باعث شده که این ساختمان اهمیت زیادی از نظر تاریخی و فرهنگی داشت باشد. تئاتر بزرگ مکانی است که سنت پائول در آن موعظه های خود را علیه پرستش آرتمیس (Artemis) بیان کرد و اعتراضات خود را نسبت به انجمن نقره سازان مطرح ساخت.
تئاتر بزرگ افسوس با گنجایش 25,000 تماشاچی، 22 ردیف صندلی دارد که با استفاده از 12 پلکان به چند بخش تقسیم شده اند. گردشگران می توانند با رفتن به بالاترین ردیف صندلی های این تئاتر نمای بسیار زیبایی از بندر قدیمی شهر افسوس را ببینند. تئاتر افسوس علاوه بر این به تونل هایی پلکانی مجهز است که امکان رفتن تماشاچیان به ردیف های صندلی های بالاتر را هم فراهم می کند.
از ویژگی های برجسته این تئاتر می توان به سکوی اجرای آن اشاره کرد که با ستون ها، طاق ها و فرورفتگی های زیبایی تزئین شده است؛ شواهد موجود نشان می دهند که این سکو یک بنای سه طبقه با ارتفاع 18 متر بوده اگرچه که گذر زمان باعث شده است که هم اکنون تنها طبقه اول این سکو قابل تماشا باشد. در سمت غرب تئاتر یک خانه یونانی مجهز به فواره های آب وجود دارد که به دلیل داشتن یک سبک طراحی زیبا و ساده شهرت یافته است.
بیشتر بخوانید: راهنمای بازدید از آمفی تئاتر کولوسئوم | مشهورترین تماشاخانه روم باستان
لاور آگورا (Lower Agora)
لاور آگورا در سمت جنوب غربی تئاتر بزرگ واقع شده است؛ یک میدان بزرگ به وسعت 116 متر که خیابان هایی ستون دار از طرف آن به سمت غرب شهر افسوس امتداد یافته اند. لاور آگورا به میزان کمی مورد بررسی قرار گرفته با وجود این شواهد موجود نشان می دهند که این میدان در ابتدا یک بنای بسیار قدیمی بوده که در قرن سوم میلادی بازسازی شده است. آثار باقی مانده از ویژگی های معماری این بنا از این امر حکایت می کنند که این میدان در میان تعدادی مغازه و محل کار قرار داشت است.
سراپیون (Serapeion)، معبد سراپیس (Serapis) خدای مصر
در سمت جنوب خیابان های ستون دار افسوس یک میدان ستون دار زیبا ساخته شده است. گردشگران در این مکان می توانند از سراپیون، معبد سراپیس (Serapis) خدای مصر، بازدید کنند. نمای 29 متری این معبد با ستون هایی یکپارچه و سنگی به ارتفاع 15 متر و حروف بزرگ زبان قرنتی تزئین شده است.
معبد سراپیس به یک فضای مرکزی مجهز است؛ گردشگران می توانند با عبور از یک راهرو بسیار بزرگ مجهز به درهایی چرخ دار از آن بازدید کنند. معبد سراپیس در زمان فرمانروایی روم شرقی به یک قصر سلطنتی مسیحی مبدل شد.
خیابان ماربل استریت (Marble Street)
در سمت شرق لاور آگورا خیابان ماربل استریت قرار دارد که از دروازه کوریسوس (Koressos Gate) شروع می شود. این خیابان که با سنگ هایی از جنس مرمر فرش شده، تزئیناتی به صورت مجسمه و طاق های زیبا را در خود داشته است. ماربل استریت در بین دروازه کوریسوس و کتابخانه سیلسوس (Library of Celsus) قرار دارد؛ این خیابان در امتداد خود به حفره هایی مجهز شده است تا آب روی سطح خیابان از طریق آنها به سیستم فاضلاب شهری واریز شود.
کتابخانه سیلسوس (Library of Celsus)
کتابخانه سیلسوس یکی از بناهای تاریخی افسوس است. این ساختمان در دهه 70 میلادی توسط باستان شناسان استرالیایی به صورت یک ساختمان دو طبقه با نمایی از جنس ستون های بلند و گچ بری های برجسته بازسازی شد. کتابخانه سیلسوس در ابتدا یک ساختمان سه طبقه با نمایی از جنس سنگ مرمر بوده است.
از ویژگی های زیبای این کتابخانه می توان به فرورفتگی های مستطیل شکل ساخته شده بر روی دیوارهای پشتی این بنا اشاره کرد که ظاهرا برای قراردهی کتاب ها و طومارها ساخته شده اند.
ویژگی برجسته دیگر کتابخانه سیلسوس قسمت مرکزی آن است که به صورت یک آرامگاه ساخته شده است و تابوت تیتوس جولیوس سیلسوس پولمائنوس (Titus Julius Celsus Polemaeanus)، یکی از فرمانروایان آسیا، را در خود دارد. این کتابخانه در قرن دوم توسط پسر سیلسوس به احترام این فرمانروا ساخته شده است.
دروازه ماکائوس و میتریداتس (Gate of Macaeus and Mithridates)
دروازه بازسازی شده ماکائوس و میتریداتس در فاصله کوتاهی از کتابخانه سیلسوس در سمت جنوب شرقی لاور آگورا قرار دارد. این دروازه یکی دیگر از جاذبه های گردشگری زیبای افسوس است که برحسب نوشته های موجود بر روی آن اینگونه نامگذاری شده است.
خیابان کورتیس (Street of the Curetes)
خیابان کورتیس یک خیابان با سنگفرش های مرمری است که در سمت جنوب شرقی لاور آگورا قرار دارد؛ این خیابان با ساختمان های عمومی زیادی احاطه شده است و از سمت لاور آگورا به طرف آپر آگورا (Upper Agora) امتداد می یابد. از بناهای منحصر بفرد ساخته شده در این خیابان می توان به دروازه پروپیلایون (Propylaion Gate) اشاره کرد که در قرن دوم میلادی ساخته شده است؛ این دروازه از طریق یک پیاده رو پلکانی و خیابان به منطقه ای به نام مونت کوریسوس (Mount Koressos) متصل می شود.
اوکتاگون (Octagon)
در سمت شرق پروپیلایون، اوکتاگون (Octagon) قرار دارد؛ یک آرامگاه تاریخی با نمایی هشت ضلعی که توسط ردیفی از ستون های قرنتى و یک نیمکت سنگی قرار گرفته بر روی یک پایه مربع شکل مرمری احاطه شده است.
ساختمان های تراس دار (Terraced buildings)
در ارتفاع بالاتری از تپه افسوس، مجموعه ای از ساختمان های تراس دار (Terraced buildings) ساخته شده اند. حفاری های انجام شده در ارتباط با این آثار تاریخی نشان داده اند که معماران این ساختمان ها در ساختن آنها از کاشی های زیبایی استفاده کرده اند.
معبد هادریان (Hadrian's Temple)
در سمت مقابل این مجموعه ساختمانی معبد کوچک بازسازی شده معبد هادریان (Hadrian's Temple) قرار دارد؛ بررسی انجام شده توسط باستان شناسان نشان داده اند که این معبد برای تکریم امپراطور هادریان (Emperor Hadrian) ساخته شده است.
حمام های اسکولاستیکا (Baths of Scholastica)
در پشت معبد هادریان بقایایی از یک ساختمان بزرگ هفت طبقه دیده می شود که به حمام های اسکولاستیکا (Baths of Scholastica) تعلق دارند. این حمام ها برای اولین بار در قرن دوم میلادی ساخته شدند و در زمان استقرار امپراطوری روم شرقی توسط یک زن به نام اسکولاستیکا (Scholastica) بازسازی شده اند.
در ارتفاعات بالاتر روی شیب های مونت پیون (Mount Pion)، یک ساختمان دو طبقه مدور که بر روی یک پایه مربع شکل ساخته شده است، وجود دارد. از ویژگی های زیبای این بنا می توان به نیم ستون های دوریسی طبقه اول و ستون های آزاد یونانی طبقه دو این بنا اشاره کرد. باستان شناسان احتمال داده اند که این بنا هم مثل اوکتاگون یک مقبره ساخته شده برای یک شخصیت مهم باشد.
فواره تراجان (Fountain of Trajan) در افسوس
افسوس در این ناحیه علاوه بر جاذبه های فوق، مکان های گردشگری دیگری هم دارد؛ یکی از این مقاصد گردشگری زیبا خیابانی است که از فواره تراجان (Fountain of Trajan) یا نیم فائوم (nymphaeum) و دروازه هرکول (Gate of Hercules) عبور می کند و به میدان دومیتیان (Square of Domitian) ختم می شود.
دروازه هرکول (Gate of Hercules)
معبد دومیتیان (Temple of Domitian)
در فاصله کوتاهی از این میدان، زیرساخت هایی بزرگ از معبد دومیتیان (Temple of Domitian) دیده می شود که برای ادای احترام به دومیتیان، یکی از امپراطوران رومی، ساخته شده اند. موزه کتیبه ها (Museum of Inscriptions) یکی از جاذبه های گردشگری اصلی افسوس است که در طبقه زیرزمین این بنا قرار دارد.
آپر آگورا و پریتانیون (Upper Agora and Prytaneion)
در سمت شرق معبد دومیتیان، آپر آگورا قرار دارد که در کنار آن معبد ایزیس (Temple of Isis) و یک برج آبی ساخته شده است که مطالعات انجام شده نشان داده اند این برج آبی برای برای جمع آوری آب چشمه که از تپه سرازیر می شده، ساخته شده است.
در سمت شمال آپر آگورا، پریتانیون (Prytaneion) یا اتاق انجمن (council chamber) قرار دارد؛ باستان شناسان به واسطه حفاری هایی که در این مکان انجام دادند توانستند مجموعه ای از مجسمه های آرتمیس را در این ناحیه کشف کنند. پریتانیون هم اکنون به عنوان یک موزه از آثار دوره سلجوقیان مورد استفاده قرار می گیرد.
مطلب پیشنهادی: موزه های معروف جهان را بشناسید
آمفی تئاتر اودئون (Odeon)
در سمت شرق پریتانیون یک تئاتر با نام اودئون با طراحی نیم دایره ای وجود دارد که در قرن دوم میلادی توسط شخصی به نام پابلیوس ودیوس آنتونیوس (Publius Vedius Antonius) ساخته شده است. این تئاتر به چندین ردیف صندلی از جنس سنگ مرمر مجهز است؛ ردیف های فوقانی این صندلی ها بازسازی شده اند اما ردیف های پایینی همان ترکیب اصلی خود را حفظ کرده اند.
تالار کنفرانس این تئاتر کوچک می تواند جمعیتی معادل 1,400 نفر را در خود جای دهد. از آنجایی که هیچ مسیر جریان آبی برای تخلیه آب های باران در آمفی تئاتر اودئون وجود ندارد، می توان احتمال داد که این بنا با استفاده از یک ساختار چوبی به عرض 25 متر در اصل به صورت مسقف ساخته شده است.
مطلب پیشنهادی: آمفی تئاترهای باستانی جهان را بشناسید
دروازه مگنسیان (Magnesian Gate)
خیابان قدیمی و اصلی افسوس از آپر آگورا به ورودی شرقی یک مکان حفاری ادامه پیدا می کند و بعد از عبور از این منطقه به ناحیه خارجی یک محوطه در نزدیکی دروازه مگنسیان ختم می شود؛ این دروازه نقطه شروع مسیر حرکت به سمت مگنسیا (Magnesia) در نزدیکی رودخانه میاندر (Maeander River) است. در این جاده یک بنای رومی مدور ساخته شده که به اشتباه به آن معبد سنت لوک (Tomb of St. Luke) می گویند؛ این بنا در دوران امپراطوری روم شرقی با اضافه سازی یک محراب و ایوان به یک کلیسا تبدیل شد.
ورزشگاه شرقی (Eastern Gymnasium)
در فاصله کوتاهی از سمت شمال دروازه مگنسیان بقایای باشکوهی از ورزشگاه شرقی به جا مانده است. مثل سه ورزشگاه دیگر افسوس این ورزشگاه هم به صورت یک ساختمان بسیار بزرگ مستطیل شکل ساخته شده که به چند تالار باشکوه و یک استادیوم مجهز است. از آنجایی که مجسمه های زیادی با اندام زنانه در این ورزشگاه پیدا شده است، این احتمال وجود دارد که این ورزشگاه به زنان تعلق داشته است.
نقشه راهنمای افسوس
نکات و تورهای روزانه بازدید از افسوس
تور ازمیر
اگر می خواهید در یک سفر گردشگری یک روزه از ازمیر یا کوش آداسی به سمت افسوس حرکت کنید بهتر است که در تورهای سازمان دهی شده شرکت کنید. تور یک روزه افسوس و خانه سنت مری (St. Mary's House) که از ازمیر شروع می شود به گردشگران اجازه می دهد که در یک روز از همه بناهای تاریخی افسوس، بقایای معبد آرتمیس و مکانی که گفته می شود مری مقدس آخرین روزهای عمر خود را در آن سپری کرده است، بازدید کنند.
این تورهای گردشگری به یک راهنمای تور انگلیسی زبان و تجهیزات حمل و نقل ریلی مجهز هستند و مسئولیت تدارک نهار گردشگران را هم برعهده می گیرند.
تور کوش آداسی
اگر در کوش آداسی هستید، در این شهر هم می توانید در یک برنامه گردشگری و بازدید از جاذبه های تاریخی افسوس شرکت کنید. این تور گردشگری هم تمام مزایای تورهایی را که از ازمیر حرکت می کنند، در خود دارد.
محل اسکان
اگر می خواهید فاصله کوتاهی با آثار تاریخی باقیمانده از افسوس داشته باشید، می توانید در سلسوک که در فاصله سه کیلومتری از دروازه ورودی افسوس واقع شده است، مستقر شوید.
تجهیزات مورد نیاز در بازدید از افسوس
توصیه می شود که یک بطری آب، کرم ضد آفتاب، کلاه و کفش خوب برای پیاده روی به همراه خود داشته باشید. در نزدیکی دو ورودی شهر افسوس مغازه ها و کافه هایی فعال هستند و گردشگران می توانند انواع نوشیدنی ها و خوراکی ها را از آنها خریداری کنند اما در داخل محوطه افسوس چنین امکاناتی وجود ندارد.
رفت و آمد به افسوس
گردشگران می توانند در صورت متعادل بودن شرایط آب و هوایی از روستای سلسوک پیاده روی لذت بخشی به سمت افسوس داشته باشند اگرچه که امکان اجاره تاکسی برای مسیر رفت و برگشت از سمت روستای سلسوک هم وجود دارد.
مدت زمان مورد نیاز برای بازدید از شهر باستانی افسوس (Ephesus)
گشت و گذار برای دیدن همه جاهای مهم و برجسته افسوس، نصف روز طول می کشد، اما اگر قصد دارید بیشتر ماجراجویی کنید به زمان بیشتری نیاز دارید، پس طوری برای سفرتان برنامه ریزی کنید که مطمئن شوید وقت کافی برای گشت و گذار دارید.
{
